ทำความรู้จัก ‘บาริสต้า’ อาชีพที่เป็นมากกว่านักชงกาแฟ

“ทุกคนรู้มั้ยว่าบาริสต้าทำหน้าที่อะไรบ้าง ?”

เชื่อว่าหลาย ๆ คนอาจจะตอบด้วยคำตอบสั้น ๆ ว่า ‘ชงกาแฟ’ จบ … ไม่จบสิ ๆ ถ้างั้นเราต้องขอแย้งต่อเลยว่าอาชีพบาริสต้าไม่ได้ทำแค่หน้าที่ชงกาแฟในคาเฟ่อย่างเดียวนะ แต่พวกเขาและเธอเป็นเหมือนเดอะแบกของร้าน ทำแทบจะทุกอย่างเพื่อเติมชีวิตชีวาให้กับคาเฟ่ ไปจนถึงการเป็นหน้าตาของร้านกาแฟเลยทีเดียว

บทความนี้ขอมอบให้แก่บาริสต้าทุกคนที่ทำงานหนักในทุกวันเพื่อให้ลูกค้ามีกาแฟอร่อยดื่มมาเสมอ เราจะเขียนถึงความเป็นมาและเหตุผลว่าทำไมคอกาแฟทุกคนถึงขาดบาริสต้าไม่ได้

‘บาริสต้า’ คือใคร ?

บาริสต้า คือผู้เชี่ยวชาญด้านกาแฟ ที่มีหน้าที่ตั้งแต่เตรียมและทำกาแฟเพื่อเสิร์ฟให้ผู้คน และหากพูดถึงทักษะหรือ Knowledge ของบาริสต้า คือการเป็นผู้เชี่ยวชาญตั้งแต่เมล็ดพันธุ์ของกาแฟ ความแตกต่างของคาแรคเตอร์แต่ละแบบ ความเข้าใจในการชงเพื่อให้ได้รสชาติที่ดีที่สุด ประเภทของการคั่ว อัตราส่วนของน้ำ และอื่น ๆ ไปจนถึงความเข้าใจต่อการใช้อุปกรณ์ สำหรับบาริสต้าในยุคสมัยใหม่ทักษะการบริการลูกค้าก็เป็นทักษะที่เพิ่มเข้ามาอย่างขาดกันไม่ได้เช่นกัน

บาริสต้ามาจากไหน ประวัติศาสตร์ฉบับย่อของบาริสต้า

เชื่อกันว่าวันแรก ๆ ของคําว่า ‘Barista’ และ อาชีพบาร์เทนเดอร์ชงกาแฟ เกิดขึ้นในประเทศอิตาลีตอนปี 1938 ช่วงเวลา 3 ปี (1935) หลังจากที่ กระแสของ Coffee House กลายเป็นที่นิยมของคนชนชั้นแรงงาน แถมยังเป็นช่วงเวลาเดียวกันกับที่เครื่อง Espresso Machines ถือกําเนิดขึ้นด้วย

คําว่า “Barista” ในภาษาอิตาลีมีความหมายว่า ‘Bartender’ / ‘Bar Keeper’ หรือคนที่ยืนอยู่หลังบาร์ ในตอนแรกมีความหมายถึงคนชงเครื่องดื่มไม่มีแอลกอฮอลล์ และสื่อหมายความโดยตรงถึงคนที่ต้องทําเอสเพรสโซช็อตให้สมบูรณ์แบบ ก่อนที่ความหมายจะเปลี่ยนแปลงในภายหลังเป็นผู้เชี่ยวชาญที่สามารถชงกาแฟได้ทุกแบบตามเมนูกาแฟที่ค่อย ๆ พัฒนาการขึ้นทุกวัน

หน้าที่ของบาริสต้ามีอะไรบ้าง

ทีนี้เรามาลงรายละเอียดกันหน่อยดีกว่าว่าจริง ๆ แล้วหน้าตาของอาชีพบาริสต้า มีอะไรบ้าง และหากเพื่อน ๆ เป็นคอกาแฟที่สนใจในตลาดกาแฟอยู่แล้วล่ะก็ จะพบว่าปี 2023 ผู้คนทั่วโลกให้ความใส่ใจในคุณภาพของกาแฟมากขึ้น แม้ว่าจะต้องจ่ายเงินมากขึ้นก็ตาม และการมาถึงของเทรนด์ Specialty Coffee กาแฟทางเลือกเมนูตอบโจทย์คนชอบความแตกต่างก็เป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้บทบาทของบาร์ริสต้าในปัจจุบันมีสีสันมากขึ้นด้วย

ความสำคัญของบาริสต้า

มีคำพูดหนึ่งที่พูดถึงความสำคัญของอาชีพบาริสต้าเอาไว้ได้ดีมาก ๆ จนเราต้องแชร์เอามาให้อ่านกัน

“บาริสต้าที่ดีไม่ได้กำหนดด้วยความสามารถในการทำ Latte Art ได้สวยขนาดไหน แต่มันคือการที่พวกเขาเป็นตัวแทนของอุตสาหกรรมกาแฟมากแค่ไหนต่างหาก ในการบอกเล่าเรื่องราวที่อยู่เบื้องหลังกาแฟแต่ละแก้ว เพื่อเป็นตัวเชื่อมโยงให้กาแฟกับผู้คนเข้าถึงกัน เกิดเป็นประสบการณ์ที่ไม่มีวันลืมเมื่อเดินออกจากร้านไป”

สิ่งที่ทำให้เกิดคำพูดเบื้องต้น เป็นเพราะบาริสต้าคือคนแรกในร้านกาแฟที่มีปฏิสัมพันธ์กับลูกค้า เป็นหน้าตาของแบรนด์ และเป็นคนสร้าง First Impression ทำหน้าที่อย่างที่เราบอกไปในตอนต้นเพื่อสร้างประสบการณ์ที่ดี (หรือแย่) ให้กับร้านกาแฟนั้น ๆ ไม่ว่าจะอธิบายความแตกต่างระหว่าง Cold Brew Coffee กับ Dirty Coffee ตอบโจทย์กาแฟที่ลูกค้าไม่รู้ว่าสิ่งที่ตัวเองชอบคืออะไร พร้อมเป็นอาจารย์พิเศษกลาย ๆ ที่จะช่วยให้ความรู้เรื่องกาแฟ เป็นต้น

เพราะบาริสต้าจำเป็นต้องมีความรู้มากกว่ากาแฟแต่ละแบบชงอย่างไร และทำงานแทบจะทุกอย่างภายในร้านตั้งแต่ใช้ทักษะเฉพาะทาง ไปจนถึงงานรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ อย่างการทำความสะอาดกระจก ประตู เคาเตอร์ โต๊ะและเก้าอี้ เพื่อให้ร้านดูน่าเข้าตลอดเวลา ก็เรียกว่าเป็นทั้งศิลปินแห่งเครื่องดื่มคาเฟอีน และพนักงานผู้ขันแข็งของร้าน จึงตอบคำถามได้เลยว่าทำไมอาชีพนี้ถึงสำคัญต่อร้านกาแฟมาก ๆ เสมอ

ก่อนจะเป็น ‘บาริสต้า’ ต้องเตรียมตัวยังไง

เมื่อตกลงกับตัวเองได้แล้วว่าฉันไม่ได้แค่ชอบดื่มกาแฟที่ดี แต่อยากจะชงมันออกมาให้ทุกคนได้ดื่มด้วย ขั้นตอนการเตรียมตัวสู่เส้นทางของมือชงบาริสต้าก็จะมีสิ่งที่ต้องรู้หลัก ๆ ตามลิสต์รายการนี้

ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าบาริสต้าที่เก่งเป็นเหตุผลที่สำคัญที่สุดในการเลือกเข้าร้านกาแฟสักร้าน ไม่ใช่แค่เพื่อดื่มกาแฟที่อร่อยอย่างเดียว แต่เพื่อรับประสบการณ์บริการของคนที่เข้าใจกาแฟเหมือนกันนั่นเอง